Gökyüzünün Güzellikleri: Batlamyus Kümesi

Gökyüzünün Güzellikleri: Batlamyus Kümesi

Batlamyus Kümesi (Rolf Wahl Olsen)

Yazıdaki güzel fotoğrafı görünce hemen okumaya başladım, kimdir bu güzel, gökyüzünün neresindedir diye merak ettim. Biliyorsunuz bu tür güzellere akıl almaz bir ilgim var. Sanki gökyüzüne elmasları sepmişler gibi, gözümü aldı her güzel gibi.

Bir de ne göreyim benim çok sevdiğim bir takımyıldaymış, Akrep takımyıldızı. Neden bunu severim gerçekten de ismine benzettiğim tek takımyıldız budur. Ne Büyükayı'yı ayıya benzetirim ne de Aslan'ı Aslan'a. Bu takım yıldızda her şey yerli yerindedir. Bugünlerde akşam saat 21 sıralarında güney ile güney-batı arasında görebilirsiniz, tabii İstanbul'dan değil, karanlık bir yerden ve ne kadar güneyde olursanız o kadar iyidir. Bu sene Topuklu yaylasında uzun uzun bu takım yıldızı seyrettim.

Gerçekten akrebin güzel bir başı vardır ve “akrebin alnı” anlamına adı Dschubba'dır. Tam ortasında ise Akrebin kalbi Antares, takımyıldızın en parlak üyesi olarak pırıl pırıl parlar. Ondan sonra uzun bir kuyruğu vardır ve kuyruk tam akrep kuyruğu gibi kıvrılır ve sonunda iki yıldızla biter. Bunlardan doğuda bulunanın adı Akrebin iğnesi (Shaula) diğeri ise akrep sokması anlamına gelen Lesath'dır. Tüm bu isimlerin Mezopotamya'dan geldiğini lütfen unutmayalım.

Yazıdaki bu güzel fotoğrafı Yeni Zelanda'da oturan gökyüzü fotoğrafçısı Rolf Wahl Olsen çekmiş. Büyük olasılıkla bu takımyıldızı o tam başucunda görüyordur, bizim gibi ufka yakın değil. Batlamyus açık yıldız kümesi Akrebin iğnesine yakın onun biraz doğusunda bulunuyor. Siz de karanlık bir yerden bakarsanız bu kümeyi farkedersiniz.

Gökbilim kataloglarında M7 veya NGC 6475 adı ile anılan bu kümeyi ilk kez antik çağlarda Batlamyus keşfetmiş ve bunun bir bulutsu olduğuna karar vermiş. Bir arada bulunan çok genç parlak yıldızlar ama gözümüze en parlak gözükeni gözün görme sınırında yani 5.6 kadir olduğunda dolayı. Daha sonra 1764 yılında Messier kataloğuna M7 olarak eklemiştir.

Kümenin içinde bugün 80 yıldız sayılmaktadır ve tamamı 1.3 derece içindedir. Kümenin uzaklığı 980 ışık yılı olduğuna göre bu 1.3 derecelik alanın uzunluğu 25 ışık yılına karşılık gelir. Kümenin toplam kütlesi ise 735 güneş kütlesine eşittir, bu ise bize küme yıldızlarının kütleli ve sıcak olduğunu göstermektedir. Hidrojen ve Helyum dışındaki elementlerin bollukları güneşimiz ile aynıdır ve kümenin yaşı 200 milyon yıl yöresindedir.

Prof. Dr. Ethem DERMAN