Venüs'teki Sera Etkisi
Venüs'ün Güneş Sistemi'ndeki en sıcak gezegen olduğunu bilmek size şaşırtıcı gelebilir. 460 derece (735 Kelvin) gibi global bir sıcaklıkla, Venüs'ün yüzeyi kurşun eritmek için yeterince sıcak. Eğer bizler Venüs yüzeyinde dursaydık, atmosfer basıncının deneyimini dünyadakinden 92 kat daha fazla yaşayacaktık. Peki neden Venüs bu kadar sıcak ?Venüs'ün alışılmadık yapısı ve yaşama düşman koşulları, atmosferinin yapısıyla da yakından ilgili görünmektedir. Su buharı, çok küçük ölçeklerde bulunsa da, Karbondioksitin zapt edemediği dalga boylarında, morötesi ışınımı soğurmaktadır. Kükürtdioksit (SO2) ve öteki kükürt gazlarıysa, aynı ışınımın daha başka dalga boylarını yakalamaktadır. Tüm bu sera gazlarının, bir arada etkileleri, Venüs atmosferini, Güneş ışınlarına geçirgen, ama geri dönen ısı ışınımına kapalı hale getirmektedirler.
Sonuçta yüzey sıcaklığı, atmosfer olmaksızın alacağı değerin, üç katına
yükselmektedir. Gerçekte sera etkisinin, yüzey sıcaklığında yol açtığı
artış, yalnızca % 15 dolayında olmalıdır. Şayet Yanardağ lavları,
Venüs'ün yüzeyini 800 milyon yıl önce yeniden kapladılarsa, kısa bir
süre içinde atmosfere çok yoğun ölçeklerde sera gazları atmış olmaları
gerekir. Bu yoğun volkanik dönemde, gezegen yüzeyi, 1-10 kilometre
yüksekliğinde bir lav tabakası ile örtülmüş olmalıdır.
Bu durumda, atmosferdeki Karbondioksit miktarında fazla bir oynama gerçekleşmiş olamaz. Çünkü zaten bu gaz, atmosfer de çok yoğun miktarlarda bulunmaktaydı. Ancak atmosferdeki su buharı 10; Kükürtdioksit de 100 kat artmış olmalıdır. Su buharı ve Kükürt, büyük miktarlara erişince, sera etkisini güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda bulutları da kalınlaştırmaktadır. Bulutlar ise Güneş ışınlarını, uzaya geri yansıtıp gezegenin soğumasını sağlamaktadırlar. İşte bu zıt etkileşimlerden dolayı, su buharı ve Kükürtdioksitin iklim üzerindeki net etkisini saptamak güçtür. Isınma ve soğuma arasındaki savaşı önce bulutlar kazanmış ve Venüs'ün yüzey sıcaklığı,
100°C kadar düşmüştür. Ama daha sonra bulutlar yavaş yavaş yok olmuştur.
Katkı Sağlayanlar: Taner Göçer - Yaklaşan Saat Blog
Görüntü Kredi: Mattias Malmer
Bu durumda, atmosferdeki Karbondioksit miktarında fazla bir oynama gerçekleşmiş olamaz. Çünkü zaten bu gaz, atmosfer de çok yoğun miktarlarda bulunmaktaydı. Ancak atmosferdeki su buharı 10; Kükürtdioksit de 100 kat artmış olmalıdır. Su buharı ve Kükürt, büyük miktarlara erişince, sera etkisini güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda bulutları da kalınlaştırmaktadır. Bulutlar ise Güneş ışınlarını, uzaya geri yansıtıp gezegenin soğumasını sağlamaktadırlar. İşte bu zıt etkileşimlerden dolayı, su buharı ve Kükürtdioksitin iklim üzerindeki net etkisini saptamak güçtür. Isınma ve soğuma arasındaki savaşı önce bulutlar kazanmış ve Venüs'ün yüzey sıcaklığı,
100°C kadar düşmüştür. Ama daha sonra bulutlar yavaş yavaş yok olmuştur.
Katkı Sağlayanlar: Taner Göçer - Yaklaşan Saat Blog
0 yorum:
Yorum Gönder