16 Yeni Ötegezegen
Son birkaç gün içerisinde 16 yeni ötegezegen keşfi haberi geldi. Şu anda Samanyolu içerisinde bildiğimiz 373 gezegen ve gezegen sahibi olan 315 yıldız bulunuyor. Bu sayılar şimdilik. Her geçen gün sayı artıyor. Gelelim bulunan gezegenlerin genel özelliklerine...
Bulunan 16 ötegezegenden en büyük kütleli olanı 15.5 Jüpiter kütleli (HD 149382-b) ve en küçük kütleli olanı ise 0.08 Jüpiter kütlesinde (HD 179079 b). Yıldızlarına olan uzaklıklarına göre de en yakın olanı 0.042 AB (WASP 16 b), en uzak olanı ise 3.6 AB (HD 87883 b) kadar uzaklıktaki yörüngelerde dolanıyorlar.
Gezegenlerden yalnız bir tanesi yaşamsal bölgede dolanıyor gibi görünüyor. (MOA-2008-BLG-310-L) Ama gezegende yaşamın olabileceğini söylemek için bile henüz çok erken. İlerleyen zamanlarda eminim gökbilimciler bu gezegenlere ilişkin detayları önümüze sereceklerdir. Bunun dışındaki gezegenler ya yıldızına çok yakın ya da yaşamsal alanın dışında bulunuyor.
Gezegenler:
WASP-16 b: Güneş benzeri bir yıldız olan WASP-16'nın çevresinde dolanan bir gezegen keşfedildi. Gezegen en az 0,85 Jüpiter kütleli ve Jüpiter'le aynı yarıçapta. Bu da gezegenin yoğunluğunun Jüpiter'den daha az olduğu anlamına geliyor. Gezegen yıldızından 0,042 AB (1 AB=150 milyon km, Güneş-Dünya uzaklığı) kadar uzaklıkta yörüngesinde bir turunu 3.12 günde tamamlayacak şekilde dolanıyor. Bu uzaklık Merkür-Güneş uzaklığından daha yakın bir nokta. Gezegen yıldızına neredeyse değiyor diyebiliriz. Böyle bir gezegende yaşamdan bahsetmek mümkün mü onu okurlara bırakıyorum...
HD 149382-b:Bizden 240 ışık yılı uzaklıktaki HD 149382 yıldızı bir mavi dev. Yıldızın kütlesi 0.41 Güneş kütlesinde. Yüzey sıcaklığı 35 bin K derece (K:Kelvin). Gezegeni ise oldukça büyük: en az 15.5 Jüpiter kütleli. Gezegen yıldızı çevresinde 2.3 günde dolanımını tamamlıyor.
MOA-2008-BLG-310-L b: Bizden 19500 ışık yılı uzaklıktaki Güneş benzeri yıldıza ait bulunan ilk gezegen. Jüpiter kütlesinin dörtte biri kadar kütleli olan gezegen yıldızına 1.25 AB kadar uzaklıkta bulunuyor. Gezegen mercek etkisi ile keşfedildi. Gezegen yıldızın yaşam bölgesi sınırları içerisinde yer alıyor. Gezegende yaşam olup olmadığıyla ilgili birşey söylemek için henüz çok erken.
HD 204313 b: Bizden 154 ışık yılı uzaklıktaki Güneş benzeri HD 204313 yıldızının çevresinde dolanan bir gezegen keşfedildi. Yıldızından 3 AB kadar uzaklıkta olan gezegen bir dolanımını 1930 günde tamamlıyor. Gezegen Şili'deki La Silla Gözlemevi'nin 1.2-m Euler teleskobuyla keşfedildi.
HD 171238 b: K tayf türündeki turuncu yıldız bizden 163 ışık yılı uzalıkta bulunuyor. 2.6 Jüpiter kütleli ve yıldızına 2.54 AB kadar uzaklıkta 1523 günlük yörünge dönemiyle dolanıyor. Gezegen Şili'deki La Silla Gözlemevi'nin 1.2-m Euler teleskobuyla keşfedildi.
HD 147018 b ve c : 140 ışık yılı uzaklıktaki 6 milyar yıl yaşındaki Güneş benzeri yıldızın iki gezegeni bulundu. İlk gezegen b, yıldızına 0.24 AB kadar uzaklıkta olup yıldızı çevresindeki dolanımını 44 günde tamamlıyor.
Diğer gezegen c, 6.56 Jüpiter kütlesinde ve yıldızından 1,92 AB kadar uzakta yer alıyor. Yörünge dönemi 1008 gün.
Her iki gezegende yıldızın yaşamsal alanı dışında yer alıyor. Bu nedenle yaşamın oluşması ve gelişmesi için uygun konumda değiller.
WASP-17 b: F tayf türündeki yıldız 1.2 Güneş kütlesinde ve 1.38 Güneş çapına sahip. Yıldız 3 milyar yıl yaşında. Gelelim gezegenine... Yıldıza ait bulunan ilk ve şimdilik tek gezegen Jüpiter'in yarı kütlesinde ancak çapı Jüpiter çapının 1.74 katı. Yani gezegenin yoğunluğu çok küçük. Suda batmayan gezegenlerden. Yıldızına çok yakın seyrediyor: 0,05 AB. Gezegen Doppler etkisi ile keşfedildi.
HD 32518 b: K tayf türündeki turuncu yıldız bizden 382 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Bulunan gezegeni Merkür ile Venüs arasında denk gelecek bir yörüngede dolanıyor. En az 3 Jüpiter kütleli olan gezegen, yıldızın çevresindeki bir turunu 157 günde tamamlıyor.
HD 87883 b: Yine K tipindeki turuncu bir yıldıza ait gezegenin özelliklerini vereceğiz. Yıldız bizden 59 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Yani diğer yıldızlara oranla daha yakınımızda bulunuyor. Gezegeni ilginç bir yörüngeye sahip. Dünya ile Jüpiter'in de ilerisi arasında eliptik bir yörünge çiziyor. 3.6 AB kadar yıldızından uzaklaşabiliyor. 2754 günde dolanımını tamamlıyor. Gezegen 1.78 Jüpiter kütleli.
HD 73534 b: 315 ışık yılı uzağımızdaki Güneş benzeri bir yıldız olan HD 73534 yıldızında bir gezegen keşfedildi. Gezegen 1.15 Jüpiter kütleli ve yıldızından 3.15 AB kadar uzaklıkta yer alınyor. Bu uzaklık Mars-Jüpiter arası bir yörüngeye denk geliyor. Yıldızı çevresindeki bir turunu 1800 günde tamamlıyor.
HD 86264 b: 236 ışık yılı uzaklıktaki F tipinde bir yıldızda gezegen bulundu. Gezegen bir ucu Venüs'te diğer ucu Jüpiter'de olan eliptik yörüngede dolanıyor. Gezegen 7 Jüpiter kütleli bir dev gezegen. Yörünge dönemi 1475 gün. Yıldızından en fazla 2.8 AB kadar uzaklaşabiliyor.
HD 30562 b: HD 30562 yıldızı bizden 86 ışık yılı uzaklıkta yer alan ve Güneş'ten büyük F tipinde bir yıldız. Gezegeni 1.29 Jüpiter kütleli, yıldızından 2.3 AB kadar uzakta ve bir turunu 1157 günde tamamlıyor.
11 UMi-b: 386 ışık yılı uzaklıktaki K tipindeki turuncu bir yıldızda gezegen bulundu. Yıldız Küçükayı Takımyıldızı'nda bulunuyor. Gezegen 10.5 Jüpiter kütleli, yıldızından 1.54 AB kadar uzaklıkta ve bir turunu 516 günde tamamlıyor. Gezegen dopple etkisi yöntemiyle keşfedildi.
HD 148427 b: 183 ışık yılı uzaklıktaki bir başka K tipindeki yıldızda daha gezegen bulundu. Gezegen aşağı yukarı Jüpiter kütlesinde: 0.96 Jüpiter kütleli. Dünya-Güneş uzaklığına denk gelen bir yörüngede dolanımını 331 günde tamamlıyor. Bu bizi hemen heyecanlandırmasın. Çünkü yıldızı Güneş çapının 3 katı kadar daha büyük ve kütlesi ise 1,5 Güneş kütlesi kadar. Yıldızın sıcaklığı Güneş sıcaklığına yakın:5000 K derece. Durum böyle olunca bu yıldızın yaşam alanı biraz daha uzak bir bölgeye den geliyor.
HD 179079 b: 207 ışık yılı uzaklıktaki Güneş benzeri bir yıldızda 0.08 Jüpiter kütleli (25 Dünya kütlesi) bir gezegen bulundu. Gezegen yıldızına oldukça yakın seyrediyor: 0.11 AB. Bu uzaklık Merkür'ün Güneş'e olan uzaklığından çok daha yakın (Merkür-Güneş uzaklığı 0.387 AB). Gezegen bir turunu 14,5 günde tamamlıyor.
Kaynak: Planet Quest
Türkçesi: Gezegen Avı
Bulunan 16 ötegezegenden en büyük kütleli olanı 15.5 Jüpiter kütleli (HD 149382-b) ve en küçük kütleli olanı ise 0.08 Jüpiter kütlesinde (HD 179079 b). Yıldızlarına olan uzaklıklarına göre de en yakın olanı 0.042 AB (WASP 16 b), en uzak olanı ise 3.6 AB (HD 87883 b) kadar uzaklıktaki yörüngelerde dolanıyorlar.
Gezegenlerden yalnız bir tanesi yaşamsal bölgede dolanıyor gibi görünüyor. (MOA-2008-BLG-310-L) Ama gezegende yaşamın olabileceğini söylemek için bile henüz çok erken. İlerleyen zamanlarda eminim gökbilimciler bu gezegenlere ilişkin detayları önümüze sereceklerdir. Bunun dışındaki gezegenler ya yıldızına çok yakın ya da yaşamsal alanın dışında bulunuyor.
Gezegenler:
WASP-16 b: Güneş benzeri bir yıldız olan WASP-16'nın çevresinde dolanan bir gezegen keşfedildi. Gezegen en az 0,85 Jüpiter kütleli ve Jüpiter'le aynı yarıçapta. Bu da gezegenin yoğunluğunun Jüpiter'den daha az olduğu anlamına geliyor. Gezegen yıldızından 0,042 AB (1 AB=150 milyon km, Güneş-Dünya uzaklığı) kadar uzaklıkta yörüngesinde bir turunu 3.12 günde tamamlayacak şekilde dolanıyor. Bu uzaklık Merkür-Güneş uzaklığından daha yakın bir nokta. Gezegen yıldızına neredeyse değiyor diyebiliriz. Böyle bir gezegende yaşamdan bahsetmek mümkün mü onu okurlara bırakıyorum...
HD 149382-b:Bizden 240 ışık yılı uzaklıktaki HD 149382 yıldızı bir mavi dev. Yıldızın kütlesi 0.41 Güneş kütlesinde. Yüzey sıcaklığı 35 bin K derece (K:Kelvin). Gezegeni ise oldukça büyük: en az 15.5 Jüpiter kütleli. Gezegen yıldızı çevresinde 2.3 günde dolanımını tamamlıyor.
MOA-2008-BLG-310-L b: Bizden 19500 ışık yılı uzaklıktaki Güneş benzeri yıldıza ait bulunan ilk gezegen. Jüpiter kütlesinin dörtte biri kadar kütleli olan gezegen yıldızına 1.25 AB kadar uzaklıkta bulunuyor. Gezegen mercek etkisi ile keşfedildi. Gezegen yıldızın yaşam bölgesi sınırları içerisinde yer alıyor. Gezegende yaşam olup olmadığıyla ilgili birşey söylemek için henüz çok erken.
HD 204313 b: Bizden 154 ışık yılı uzaklıktaki Güneş benzeri HD 204313 yıldızının çevresinde dolanan bir gezegen keşfedildi. Yıldızından 3 AB kadar uzaklıkta olan gezegen bir dolanımını 1930 günde tamamlıyor. Gezegen Şili'deki La Silla Gözlemevi'nin 1.2-m Euler teleskobuyla keşfedildi.
HD 171238 b: K tayf türündeki turuncu yıldız bizden 163 ışık yılı uzalıkta bulunuyor. 2.6 Jüpiter kütleli ve yıldızına 2.54 AB kadar uzaklıkta 1523 günlük yörünge dönemiyle dolanıyor. Gezegen Şili'deki La Silla Gözlemevi'nin 1.2-m Euler teleskobuyla keşfedildi.HD 147018 b ve c : 140 ışık yılı uzaklıktaki 6 milyar yıl yaşındaki Güneş benzeri yıldızın iki gezegeni bulundu. İlk gezegen b, yıldızına 0.24 AB kadar uzaklıkta olup yıldızı çevresindeki dolanımını 44 günde tamamlıyor.
Diğer gezegen c, 6.56 Jüpiter kütlesinde ve yıldızından 1,92 AB kadar uzakta yer alıyor. Yörünge dönemi 1008 gün.
Her iki gezegende yıldızın yaşamsal alanı dışında yer alıyor. Bu nedenle yaşamın oluşması ve gelişmesi için uygun konumda değiller.
WASP-17 b: F tayf türündeki yıldız 1.2 Güneş kütlesinde ve 1.38 Güneş çapına sahip. Yıldız 3 milyar yıl yaşında. Gelelim gezegenine... Yıldıza ait bulunan ilk ve şimdilik tek gezegen Jüpiter'in yarı kütlesinde ancak çapı Jüpiter çapının 1.74 katı. Yani gezegenin yoğunluğu çok küçük. Suda batmayan gezegenlerden. Yıldızına çok yakın seyrediyor: 0,05 AB. Gezegen Doppler etkisi ile keşfedildi.
HD 32518 b: K tayf türündeki turuncu yıldız bizden 382 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Bulunan gezegeni Merkür ile Venüs arasında denk gelecek bir yörüngede dolanıyor. En az 3 Jüpiter kütleli olan gezegen, yıldızın çevresindeki bir turunu 157 günde tamamlıyor.
HD 87883 b: Yine K tipindeki turuncu bir yıldıza ait gezegenin özelliklerini vereceğiz. Yıldız bizden 59 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Yani diğer yıldızlara oranla daha yakınımızda bulunuyor. Gezegeni ilginç bir yörüngeye sahip. Dünya ile Jüpiter'in de ilerisi arasında eliptik bir yörünge çiziyor. 3.6 AB kadar yıldızından uzaklaşabiliyor. 2754 günde dolanımını tamamlıyor. Gezegen 1.78 Jüpiter kütleli.
HD 73534 b: 315 ışık yılı uzağımızdaki Güneş benzeri bir yıldız olan HD 73534 yıldızında bir gezegen keşfedildi. Gezegen 1.15 Jüpiter kütleli ve yıldızından 3.15 AB kadar uzaklıkta yer alınyor. Bu uzaklık Mars-Jüpiter arası bir yörüngeye denk geliyor. Yıldızı çevresindeki bir turunu 1800 günde tamamlıyor.
HD 86264 b: 236 ışık yılı uzaklıktaki F tipinde bir yıldızda gezegen bulundu. Gezegen bir ucu Venüs'te diğer ucu Jüpiter'de olan eliptik yörüngede dolanıyor. Gezegen 7 Jüpiter kütleli bir dev gezegen. Yörünge dönemi 1475 gün. Yıldızından en fazla 2.8 AB kadar uzaklaşabiliyor.HD 30562 b: HD 30562 yıldızı bizden 86 ışık yılı uzaklıkta yer alan ve Güneş'ten büyük F tipinde bir yıldız. Gezegeni 1.29 Jüpiter kütleli, yıldızından 2.3 AB kadar uzakta ve bir turunu 1157 günde tamamlıyor.
11 UMi-b: 386 ışık yılı uzaklıktaki K tipindeki turuncu bir yıldızda gezegen bulundu. Yıldız Küçükayı Takımyıldızı'nda bulunuyor. Gezegen 10.5 Jüpiter kütleli, yıldızından 1.54 AB kadar uzaklıkta ve bir turunu 516 günde tamamlıyor. Gezegen dopple etkisi yöntemiyle keşfedildi.
HD 148427 b: 183 ışık yılı uzaklıktaki bir başka K tipindeki yıldızda daha gezegen bulundu. Gezegen aşağı yukarı Jüpiter kütlesinde: 0.96 Jüpiter kütleli. Dünya-Güneş uzaklığına denk gelen bir yörüngede dolanımını 331 günde tamamlıyor. Bu bizi hemen heyecanlandırmasın. Çünkü yıldızı Güneş çapının 3 katı kadar daha büyük ve kütlesi ise 1,5 Güneş kütlesi kadar. Yıldızın sıcaklığı Güneş sıcaklığına yakın:5000 K derece. Durum böyle olunca bu yıldızın yaşam alanı biraz daha uzak bir bölgeye den geliyor.
HD 179079 b: 207 ışık yılı uzaklıktaki Güneş benzeri bir yıldızda 0.08 Jüpiter kütleli (25 Dünya kütlesi) bir gezegen bulundu. Gezegen yıldızına oldukça yakın seyrediyor: 0.11 AB. Bu uzaklık Merkür'ün Güneş'e olan uzaklığından çok daha yakın (Merkür-Güneş uzaklığı 0.387 AB). Gezegen bir turunu 14,5 günde tamamlıyor.
Kaynak: Planet Quest
Türkçesi: Gezegen Avı
0 yorum:
Yorum Gönder