saros periyodu ve tutulmalar
SAROS PERİYODU ve TUTULMALARThales M.Ö. 624 yılında doğmuş ve M.Ö. 548 yılında ölmüştür. Varlıklı bir tacirdi. Yunanlı yedi bilgeden birisi olarak kabul edilmekteydi.
Thales ile ilgili şu hikaye kayıtlara geçmiştir. Lidyalılarla Persler arasında uzun süren bir savaş sırasında, 28 Mayis 585 tarihinde, Güneş'in tutulacağını önceden bildirmiş ve bu olaydan çok etkilenen iki kral derhal bu savaşa son vermişlerdir.
Bu hikaye, ilk bakışta inanılmaz gibi görünmekteyse de, şu noktayı göz ardı etmemek gerekir: Babilliler, Güneş tutulmasını önceden bildirme olanağını veren Saros Periyodu'nu biliyorlardı. Söylendiğine göre, Thales Mısır'a gittiğinde bunu öğrenmişti. Ayrıca Mısır'da 603 yılındaki Güneş tutulmasını ya bizzat görmüş ya da Mısırlılardan işitmişti. 18 yıl 11 gün sonra, başka bir tutulmanın daha olacağı hesaplanabilirdi ve bu tutulma da 585 yılına rastlıyordu.
Tutulmaların, ne zaman meydana geleceği ve nerelerden görülebileceği, kesin olarak önceden hesaplanabilen olaylardır. Bu konuda 5000 yıldır bilinen bir gerçek var: her hangi bir tutulma, 18 yıl 11 gün 8 saat sonra, benzer biçimde tekrar karşımıza çıkar buna Saros periyodu denir. Saros periyodu ile tutulmalar yaklaşık olarak 6585,3gün (18 yıl 11 gün 8 saat) sonra tekrarlar.Her yıl iki veya beş Güneş Tutulması olur. Bunlar herhangi bir zaman dilimi içinde yaklaşık 40 farklı saros serisi içinde bulunur. Tam Güneş Tutulması içinden 10 tanesini sıralarsak; 1891,1909,1945,1963,1981,1999,2017,2035, ve 2053 Saros 145 içinde yer alır. Seri kuzey kutbu yakınıda 1639 parçalı tutulma ile başlar. Bu serinin tam güneş tutulması ise ilk olarak 1891 oldu bunu 1909 olan tutulma izledi, daha sonraki tarih 1927dir.
11 Agustos 1999 Bu tarihteki tam günes tutulmasi, 145 numarali Saros dizisinin 21. tekraridir. Serideki 41 tam güneş tutulmasının 5. sidir. Son Tam Güneş Tutulması güney kutbu yakınında 2648 de olacak. Son Güneş Tutulması ise ; 1639 yilinda baslayan bu dizi ile 17 Nisan 3009 yilinda 77. kez tekrarlanarak sona erecektir.
Kaynaklar: Espenak Fred, Eclipses and the Saros -NASA National Aeronautics and Space Admistration,
0 yorum:
Yorum Gönder